معرفی ابعاد ارزشمند باستانی دزفول نیازمند احداث موزه باستان‌شناسی
دزفول تمدن دارد اما موزه نه!
شهرستان دزفول تمدنی کهن و پیش از تاریخ را در دل خود جای داده است. حتی با اینکه ردپای سکونت اولین انسان‌ها در تپه‌های چغابنوت آغاز و مشاهده می‌شود، اما هنوز این شهرستان فاقد موزه‌ای درخور است.
خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ کاوش‌های باستان‌شناسان دانشگاه شیکاگو از جمله هلن کانتر، پروفسور پینهاس دلوگاز و پروفسور عباس علیزاده در سه دوره حفاری در شهرستان دزفول که بعدها در کتاب ایران پیش از تاریخ دکتر “صادق ملک شهمیرزادی” نیز آورده شده، نشان می‌دهد که قدمت این تپه‌ها که با شماره ۳۲۳۲ در فهرست آثار ارزشمند ملی به ثبت رسیده، به میانه هزاره هشتم پیش از میلاد (نزدیک به ده هزار سال) می‌رسد. اتفاقی که بیانگر زندگی قبل از اختراع سفال در این منطقه است. با این حال نبود موزه باستان‌شناسی سبب شده که تمدن دزفول به حاشیه رانده شود.
«محمد آذرکیش» کارشناس سابق اداره میراث‌فرهنگی دزفول درباره اهمیت تپه‌های باستانی دزفول به خبرگزاری میراث‌فرهنگی می‌گوید: «تپه‌های باستانی چغابنوت در برگیرنده فازهای نوسنگی پیش از سفال و سفال‌دار اولیه است. پس از آن زندگی در شهرستان دزفول در دوره عتیق در حوزه دشت شوشان شرقی در تپه‌های چغامیش که گنجینه کاملی از دوران‌های مختلف باستانی است، ادامه می‌یابد. در تپه‌های باستانی چغامیش با توجه به عبور از دوره سفال اولیه آثار مهمی کشف شده است. «لوح خشتی» درواقع یکی از مهم‌ترین آثار این منطقه محسوب می‌شود که از آن به عنوان اولین مرکز خط و کتاب ایران یاد می‌شود.»
به‌گفته وی، اثر مهم دیگر که روی یکی از ظروف باستانی کشف شده وجود دارد مربوط به صحنه هم‌نوازی سازهای موسیقی است که قدمت آن به بیش از ۵۰۰۰ سال می‌رسد که از آن هم به‌عنوان اولین لوح موسیقی در تاریخ موسیقی جهان یاد می‌شود. این درحالی است که آثار مهم بسیار دیگری که مربوط به هزاره چهارم و پنجم پیش از میلاد تا دوره هخامنشی در چغامیش می‌شود توسط باستان‌شناسانی چون هلن کانتر، پروفسور دلوگاز و پروفسور علیزاده کشف و مورد بررسی قرار گرفته است.
با این حال او همچنان معتقد است که این شهرستان با وجود داشتن سوابق باستانی و اشیاء متنوعی که از تپه‌های باستانی دزفول به‌دست آمده فاقد مکانی به‌نام موزه است.
آذرکیش می‌گوید: «نبود جایگاه مناسب در این شهرستان سبب شده که بسیاری از این آثار درانبارهای موزه های مختلف کشور و بعضا در موزه دانشگاه شیکاگو نگهداری شوند. درواقع همین موضوع عاملی به‌شمار می‌رود تا معرفی درستی از سابقه باستان‌شناسی شهرستان دزفول وجود نداشته باشد.
به‌اعتقاد وی، حتی برخی آثار که به صورت پراکنده در موزه‌های باستان‌شناسی از جمله موزه ملی تهران وجود دارند بدون اشاره به محل کشف اثر به صورت محدود به نمایش گذاشته می‌شوند و این فرصت از محققان و علاقمندان به آشنایی با سابقه باستانی شهرستان دزفول گرفته می‌شود.
به‌طور کلی با وجود رشته باستان‌شناسی در دانشگاه آزاد دزفول و ارزش‌های ملی و جهانی تپه‌های باستانی متعدد دزفول، ضرورت احداث موزه باستان‌شناسی در این شهرستان به خوبی احساس می‌شود، تا علاوه بر ایجاد محلی مناسب و امن برای نگهداری آثار و فرصت تحقیق در خصوص قدمت بالا و ارزش‌های این آثار، با شناخت و معرفی درست ارزش‌های علمی منطقه، زمینه‌ای برای ادامه‌ی کاوش‌ها فراهم آید.
درحال‌حاضر کارشناسان و فعالان میراث‌فرهنگی معتقدند، نبود محل مناسب نگهداری اشیای کشف شده از تپه‌ها و محوطه‌های باستانی شهرستان دزفول سبب شده که در کتاب‌ها و مقالات ارائه شده نامی از این شهرستان آورده نشود و در این خصوص مقالات محدودی نوشته شده و تاکنون ترجمه کاملی از سه جلد تحقیقات باستان شناسان دانشگاه شیکاگو به زبان فارسی منتشر نشده‌است.
ارسال نظر