یکی از دیدنی ترین بخش های تهران ، مجموعه ی کاخ های سعدآباد می باشد که در تمام طول سال، حتی در گرم ترین ماه های سال قابل بازدید است زیرا میانگین دمای سالانه این منطقه ۱۲٫۹ درجه سانتیگراد برآورد شدهاست. مجوعه فرهنگی تاریخی کاخ سعدآباد تهران در کنار میدان دربند، شمالیترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار بنا شدهاست. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمهسارها، قناتها، باغستانها، گلخانهها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوههای البرز، از شرق با گلابدره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. رودخانه جعفرآباد، از وسط محوطه کاخ میگذرد. در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعدآباد از رودخانه دربند مشروب میشد. ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن آب رودخانه در نیمی از شبانهروز به رعایا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قدیمی و جدیدالاحداث استفاده گردید.
مجموعه سعدآباد، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را سپری کرده است. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونتگاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بوده است. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی، بناها و عمارتهای متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف میشوند. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است. محمدرضا پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید. قدیمیترین کاخ این مجموعه، کاخ (کوشک) احمدشاهی بودهاست، که در دوران اوایل سلطنت او، ساخت آن به پایان رسیدهاست. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی میباشد که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی بودهاست.
پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده میشود.
عمارت چهرههای ماندگار، از جمله بناهای دوره قاجاری در مجموعه سعد آباد است، که رضا شاه بعد از استقرار در تپه علیخان و پس از ساختن کاخ سبز، آن را آراسته به مجموعه سلطنتی نمود. این عمارت و ساختمان جنوبی آن که اکنون موزه استاد فرشچیان را در خود جای داده، مجموعه دو عمارت اندرونی و بیرونی یک باغ بودهاند. عمارت بیرونی (موزه استاد فرشچیان) مشتمل بر یک ساختمان ییلاقی است و از سه سو به ایوانهای سر پوشیده منتهی میشود و در قسمت جنوبی قرار دارد، و عمارت اندرونی (موزه چهرههای ماندگار) در قسمت شمالی قرار گرفته و از دو سوی شمال و غرب به ایوانهای ستون دار منتهی میگردد. از جهت ظرافتهای معماری، عمارت بیرونی دارای نفاست بیشتری است و عمارت اندرونی ساده تر به نظر میآید. این دو عمارت پس از تملک توسط رضا شاه، به عنوان کاخ اختصاصی ملکه توران امیرسلیمانی (همسر سوم رضا شاه و مادر غلامرضا پهلوی) اختصاص یافت. عمارت بیرونی، محل سکونت ملکه بوده و در عمارت اندرونی، خدمه ایشان مستقر بودند. سپس، تا قبل از پیروزی انقلاب ایران، کاخها به نظامیان نزدیک محمد رضا پهلوی که در سعد آباد ساکن بودند اختصاص یافت.
در محوطه این موزه، تصویر و زندگی نامه کوتاهی از چهرههای ماندگار ایران در رشتههای مختلف، به همراه چند تندیس از دانشمندان ایرانی قرار دارد. این موزه در اکثر روزهای سال تعطیل میباشد. محوطه ی این بخش از مجموعه ی سعدآبد بسیار آرام و دلنشین بوده اما به طور شایسته ای از آن بهره برداری نمی شود و ۶ ستون از محل قرار گیری چهره ها نیز بدون تندیس هستند و آسیب هایی نیز با تندیس های شخصیت های موجود وارد شده است.
متن : ویکی پدیا
عکس : محمد آذرکیش
Iran Tehran
ارسال نظر