دبیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول: فرصتهای گردشگری معنوی بسیاری در محرم دزفول وجود دارد.
محمد آذرکیش در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ـ منطقه خوزستان ـ اظهار کرد: مجموعه مراسم محرم دزفول در کشور منحصر بفرد و سرشار از جذابیتهای معنوی و گردشگری است که میتواند با استقبال سایر هموطنان روبهرو شود.
وی افزود: تاریخی بودن شهر دزفول و قدمت چندین قرن عزاداری در آن سبب شده که در ماه محرم جلوههای باشکوه و منحصر بفردی در جای جای شهر شکل بگیرد.
او بیان کرد: با وجود توسعه دزفول در دهههای اخیر در ایام محرم بافت تاریخی این شهر از شور و حال خاصی برخوردار است. هر محله بافت تاریخی دزفول با آداب و رسوم و نوع عزاداری اختصاصی خود که قرنها هویت بومی و اسلامی شهر را در خود به نمایش میگذارد، فضایی ویژه و معنوی در ایام محرم به شهر دزفول میدهد.
آذرکیش تصریح کرد: وجود شیدونهها، نخلهای نمادین چوبی، علمها و سایر نمادهای عزاداری مردمان این دیار به همراه برگزاری مراسمی چون چوبزنی، رجزخوانی، چوببازی، تعزیه، چلاب، سینهزنی و غیره در میان کوچههای آجری و تکیههای گرم و صمیمی در گذرهای بافت تاریخی دزفول شوری وصفناشدنی از ارادت مردم مومن این شهر به سرور و سالار شهیدان به نمایش میگذارد و صحنههای بیبدلیلی خلق میکند.
دبیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول خاطرنشان کرد: این تنوع و مراسم خاص دزفول علاوه بر جنبههای مذهبی و اعتقادی که دارد میتواند دستمایه فرهنگی ارزشمندی برای جذب گردشگران و هموطنان عزیز باشد. شور وصفناشدنی دزفول در ایام محرم بسیاری از دزفولیهای ساکن خارج شهر را از سایر نقاط کشور و خارج از کشور به این شهر میکشاند. فضای سنتی عزاداری شهر در کنار مراسم متنوع باعث شده که در برخی محلات دزفول حتی چند ماه قبل از محرم جلسات و تدارکات وسیعی برای باشکوه و منظم برگزار کردن این مراسم برگزار شود تا چنان که شایسته سوگواران حسینی است مقدمات کار فراهم شود.
وی توضیح داد: وجود تکیههای سنتی در جای جای محلات شهر که هر یک به طرز خاصی زینت داده شدهاند همه جای شهر دزفول را عزادار امام حسین علیه السلام نموده و هر گوشهای از شهر در عزای مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش رنگ ماتم به تن کرده است. همچنین در روز تاسوعا و عاشورای حسینی بیش از ۱۰۰ هیات عزادار از میان بافت تاریخی شهر عبور میکنند که بر تنوع و خاص بودن عزاداریها در دزفول میافزایند.
او، با بیان این نکته که هر یک از نمادهای محرم در دزفول خود حکایتی غریب از غربت وقایع کربلا را روایت میکند، اظهار کرد: از نکات جالب توجه این که در برخی محلات دزفول مداحان به گویش محلی به مداحی میپردازند که نقش مهمی در حفظ هویت بومی شهر به عهده دارد. علاوه بر آن، از ویژگیهای اختصاصی محرم دزفول نوای “مار رضویی» در عزاداریها است.
آذرکیش ادامه داد: مار رضویی یکی از ریشههای اصیل فولکور غنایی، آواز و آهنگهای دزفول است که معمولا در دستگاههای موسیقی مختلف مانند همایون، ابوعطا، افشاری، چهارگاه، شور، نوا و ملودیهای روح الارواح، مویه، چکاوک و غیره به اسامی کترا، قاسمآبادی، عبدالصمدی، اووازه، دَرزَچی و غیره اجرا میشود. در خصوص سابقه این نوع عزاداری باید گفت که مار رضوی (مادر رضا) زن بیوهای بوده که تنها پسر و تنها مونس و نانآور و یادگار زندگی برباد رفتهاش در عنفوان جوانی طعمه امواج خروشان رودِ دز شده و مادر رضا از داغ و فراق او بقیه عمر خود را به بداههَسرایی اشعار بومی سوزناک سپری میکند و این سوگ سراییها به مرور به بخشی از فرهنگ موسیقیایی بومی دزفول به خصوص در ایام محرم تبدیل شد.
او گفت: از دیگر ویژگیهای جالب وجود علمها در شهر دزفول است. در این شهر از اوایل دهه محرم الحرام بیشتر افرادى که نذر دارند و از سالها پیش با توسل به عاشوراییان و خاندان عصمت و طهارت نذر کردهاند شروع به آرایش علمهایشان مىکنند.
دبیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول یادآور شد: علم چوب عمودى بزرگى است که آن را با شالهاى سیاه و گاه با شالهاى سبز یا سفید تزیین میکنند. مراسم مختلفی با این گونه علمها برگزار میشود. از جمله رسم بر این است که در روز عاشورا این علمها را به روى دست گرفته و به صورت برافراشته در کنار هیاتهاى عزادار به سوى محل بقعههای متبرکه، علم یراق یعنى (رقصاندن علم) مىکنند و سپس به همراه هیاتهاى خود بازمىگردند. برخی نیز این علمها را به صورت تزیین شده از ابتدای ماه محرم تا پایان ماه صفر در گوشهای از خانه خود نگهداری میکنند.
وی اضافه کرد: همچنین رسم بر این است به علت شلوغى مسیر عزادارى و ازدیاد علمهاى کوچک و بزرگ که گاهى اندازههاى آنها به ۱۲ متر یا بیشتر مىرسد بعضى از علمداران صبح زود یعنى قبل از شروع عزادارى بر طبق سنت دیرینه علمها را به طرف بقعه متبرکه امامزاده رودبند مىبرند و برخی نیز در شب تاسوعا علمها را روی شانههای خود تا این بقعه حمل میکنند و در آن جا مراسم خاصی با علمها برگزار میشود. فلسفه علم این است که نماد پرچم و علم حضرت عباس علیه السلام است؛ علمی که در سپاه اباعبدالله علیهالسلام در دست داشته است. البته این رسم رفته رفته تغییر یافته و پرچم یا علم در نزد مردم را شکل داده است.
آذرکیش ادامه داد: در سالهای اخیر رسم جدیدی با هدف گرامیداشت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین علیهالسلام به برنامههای محرم دزفول اضافه شده است. به مناسبت آغاز ایام محرم مراسم ویژه به اهتزاز در آمدن پرچم عزای حسینی در دزفول برگزار میشود. در این مراسم، پرچم عزای حسینی به ارتفاع ۱۵ متر به صورت نمادین از آستانه علی مالک (ع) با همراهی هیات سینهزنی از عاشقان ابا عبدالله الحسین علیه السلام حرکت داده شده و در آستانه حضرت محمد بن جعفر (سبزقبا) علیه السلام طی مراسمی با همراهی هیاتهای مختلف عزاداری دزفول تحت عنوان هیات لبیک گویان برافراشته میشود.
او عنوان کرد: از دیگر رسمهایی که در دزفول در ایام محرم دیده میشود آراستن شیدونه است. شیدونه که در زبان فارسی آن را شیدانه یا شیدان ذکر کردهاند حجله مانند و چهار طاقی با چهار گلدسته است که از چوب و در ابعاد مختلف میسازند و دیوارههای داخل و بیرون آن را با تصویر و تمثیلهایی از ائمه آرایش میدهند و نامهای مختلفی چون شیدانه حضرت علیاصغر (ع) و شیدانه حضرت قاسم (ع) را بر آن میگذارند و در روزهای تاسوعا و عاشورا و بعضی هم از اول دهه ماه محرم آن را از محل خود بیرون میآورند و در مسیر عبور هیاتهای عزادار قرار میدهند و از درون آن نان و حلوا و خرمای نذری که از قبل تهیه کرده بودند به مردم و عزادارن میدهند.
وی افزود: مهمترین شیدونه دزفول را میتوان شیدونه امام رضا علیهالسلام دانست که هر سال علاوه بر آراستن خود آن ماکتی از وقایع کربلا در کنار آن ساخته میشود.
دبیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول بیان کرد: دیگر نماد سنتی دزفول نخل است که مانند شیدانه است با این تفاوت که برعکس شیدانه که بالایش تقریبا صاف و تخت است بالای نخل طاق گونه و مخروطی و هلالی است و از طرفی خیلی بزرگتر و سنگینتر از شیدانه است و حمل و نقل آن خیلی مشکل است. ضمنا کلمه نخل وجه تسمیهای است از بالای رسا و نخل قامتی رعنا جوانانی چون ابوالفضل العباس (ع) و قاسم بن الحسن (ع) و در زبان فارسی به معنای تابوتوارهای است که در عزای امام حسین (ع) به ویژه در روز عاشورا توسط دستههای عزادار بر دوش میگردانند.
آذرکیش گفت: از دیگر ویژگیهای مهم شهر دزفول در ایام محرم برگزاری نمایشگاه بزرگ تخصصیترین موسسه فرهنگ عاشورا در کشور است که همراه با ارایه محصولات متنوع فرهنگی در این خصوص همراه است.
لینک خبر
http://khouzestan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=45317
ارسال نظر